جرثقیل سقفی تک‌پل و دوپل از ماشین‌آلات پرکاربردی هستند که در صنعت استفاده می‌شوند. این جرثقیل‌ها از یک باند فرودگاه موازی تشکیل شده‌اند که از پل به عنوان پوشاننده شکاف کمک می‌گیرند. از آنها نه تنها برای بلند کردن اجسام به صورت عمودی استفاده می‌شود، بلکه آنها را به صورت افقی هم جابه‌جا می‌کنند. ما در مطلب امروز قصد داریم این جرثقیل‌ها را به شما معرفی کنیم و کاربرد آنها را بررسی کنیم؛ پس تا انتهای مطلب همراه پارس درایو باشید.
جرثقیل سقفی تک پل و کاربرد آن
این جرثقیل‌ها در صنایع کوچک کاربرد دارند و اجسام با وزن کم را در عرض کم جابه‌جا می‌کنند. این جرثقیل‌ها ۶ حرکت بالابری، حرکت عرضی و طولی دارند و در فضاهای هندسی مکعب مستطیل کاربرد دارند. جرثقیل‌های تک‌پل، وزن کم و قیمت مناسبی دارند و در ظرفیت یک تا ۱۰ تن قابل تولید هستند و محدودیت‌های نوع دوپل را ندارند. این جرثقیل‌ها در ظرفیت حمل بار محدودیتی ندارند؛ همچنین زمان‌هایی که ظرفیت آن با جرثقیل سقفی دو پل یکی است در عرض جرثقیل محدود نمی‌شوند. این حرثقیل‌ها را در سالن‌های مسقف نصب می‌کنند و زمانی که نیاز به تعمیرات حس می‌شود به وینچ بالابر دسترسی پیدا می‌کنند. از ویژگی‌های دیگر این جرثقیل این است که در نصب تجهیزاتی مثل چنگک، کابین و… محدودیتی ندارند و هنگام نصب هم سرعت بالایی دارند.
جرثقیل سقفی دو پل و کاربرد آن
این جرثقیل، به جرثقیل جفت‌پل هم معروف است. جرثقیل سقفی دوپل، ظرفیت جابه‌جایی ۲ تا ۱۰۰ تن را دارد. جرثقیل مزبور دو پل دارد که از ورق فولادی تهیه شده است و دو راهبر به آن وصل است و به صورت طولی حرکت می‌کند. طرز کار آن به این ترتیب است که بالابر با راهبر و کالسکه‌ها می‌توانند روی عرض دو پل جرثقیل در حرکت باشند. جرثقیل سقفی دوپل در محیط داخلی همچون سوله، سیلو و سالن‌ها کاربرد دارند و می‌توانند بارهای با ظرفیت بالا را جابه‌جا کنند. این جرثقیل بهترین وسیله برای انتقال مواد و اجسام در سالن‌هایی است که ارتفاع زیادی دارند و عرض آنها بیشتر از ۴۰ متر است؛ بنابراین این جرثقیل برای جابه‌جا کردن اجسامی که دارای طول و عرض زیادی هستند و هنگام حرکت، نیروی زیادی لازم دارند مناسب است. جرثقیل‌های دوپل در صنایع خودرو سازی، فولاد، نفت، گاز و پتروشیمی و … نیز کاربرد دارند.
تصویر جرثقیل سقفی تک پل
تصویر جرثقیل سقفی دو پل
اجزای اصلی جرثقیل دو پل و تک پل
جرثقیل‌ها اجزای مختلف دارند. برای اینکه این جرثقیل‌ها به خوبی کار کنند باید این اجزا وجود داشته باشند. برخی از اجزای آنها عبارتند از:
قلاب
باری که قرار است از زمین برداشته شود با قلاب به بالابر وصل شده و به صورت عمودی بالا می‌رود.
بالابر
با استفاده از بالابر اجسام را با سیم و طناب و… نگه می‌دارند یا بالا و پایین می‌آورند. قدرت بلندکننده‌ها به وسیله دستی، برقی یا هوای فشرده تامین می‌شود.
واگن
واگن برقی از بالابر پشتیبانی می‌کند این واگن‌ها به شکل افقی در امتداد پل جرثقیل، حرکت کرده و در دو حالت حرکت به پایین و حرکت به بالا تنظیم می‌شود.
پل
قطعه‌ای است که با استیل نورد شده یا جوش دادن تیر به جعبه فولادی ساخته می‌شود. پل، طول و عرض ساختمان را می‌پیماید و ریل‌ها را به هم وصل کرده و بالابر را به عقب و جلو می‌برد.
باند
مسیری در ساختمان که پل جرثقیل به طرف بالا و پایین منتقل می‌شود باند می‌گویند. هر جرثقیل سقفی دو باند دارد.
ریل باند حرکت
به جایی که جرثقیل حرکت می‌کند ریل می‌گویند. باند حرکت ریل‌ها را پشتیبانی می‌کنند.
بارکش انتهایی
بارکش انتهایی در قسمت انتهایی پل قرار دارد و سبب حرکت پل به طرف بالا و پایین می‌شود. بارکش‌ها دارای چرخ هستند که با توجه به نوع جرثقیل ۲، ۴ یا ۸ چرخ دارند.
ضربه گیر
ضربه‌گیرها طراحی منحصر به فردی دارند و انرژی را جذب کرده و زمانی که به آخر مسیر می‌رسند نیرو را کم می‌کنند. ضربه‌گیر قابلیت نصب به واگن برقی، پل یا استاپ مسیر حرکت را دارند.
کنترل
کنترل روی جرثقیل نصب می‌شود و اپراتور می‌تواند با ریموت کنترل راه دور، جرثقیل را کنترل کند؛ همچنین موتور بالابر و جهت حرکت جرثقیل را کنترل می‌کند.
برق رسانی
با استفاده از نوارهای هادی عایق و ایزوله با سیستم کابل‌های مسطح، نیرو از ساختمان به جرثقیل هدایت می‌شود.
دیگر محصولات پارس درایو
تفاوت بین جرثقیل سقفی تک پل و دوپل
از تفاوت‌های بین دو جرثقیل تک‌پل و دوپل می‌توان می‌گفت جرثقیل‌های تک پل در کاربری‌های سبک و حداکثر به مدت ۶ ساعت در یک شبانه‌روز استفاده می‌شوند ولی جرثقیل‌های دو پل معمولا در کاربری‌های سنگین‌تر و به مدت ۸ ساعت و بیشتر در یک شبانه روز مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع جرثقیل‌های دوپل خصوصا زمانی که سازه به صورت طولی حرکت می‌کند از ثبات بالاتری نسبت به نوع تک پل برخوردار هستند.
یکی از تفاوت‌های دیگر آنها طراحی آنها در ارتفاع موثر در زیر قلاب هستند؛ زیرا ارتفاع موثر زیر قلاب در جرثقیل‌های دو پل بیشتر از جرثقیل‌های تک پل است. عملکرد قلاب طراحی دوپل بهتر از طراحی آن در نوع تک پل است. چون در این جرثقیل‌ها قلاب‌ها به کناره‌های کارگاه دسترسی دارند به همین دلیل بهتر از جرثقیل‌های نوع تک پل هستند.
وزن جرثقیل تک پل به دلیل سبک‌تر بودن سازه‌های تشکیل دهنده آن کمتر از جرثقیل دوپل است و به این ترتیب تاثیر بار وارده روی آن بر سازه سالن کمتر خواهد بود. یکی دیگر از تفاوت‌های بین حرثقیل تک‌پل و دوپا این است که جرثقیل دو پل به فضای آزاد بیشتری نسبت جرثقیل تک پل نیاز دارد.
جرثقیل تک پل بهتر است یا دو پل؟
انتخاب بین جرثقیل تک پل و دو پل به نیازهای عملیاتی، ظرفیت باربرداری و ارتفاع سقف بستگی دارد. جرثقیل‌های تک پل برای ظرفیت‌های پایین‌تر (معمولاً تا ۱۰ تن)، نصب آسان‌تر و هزینه کمتر مناسب‌اند و در فضاهایی با ارتفاع محدود عملکرد بهتری دارند. اما جرثقیل‌های دو پل، به دلیل داشتن دو ریل روی دو تیر اصلی، برای جابجایی بارهای سنگین‌تر و طول دهانه‌های بیشتر گزینه‌ای ایمن‌تر و قدرتمندتر هستند. در پروژه‌های صنعتی بزرگ، معمولاً جرثقیل دو پل به‌دلیل پایداری، ارتفاع لیفت بالاتر و توزیع یکنواخت بار، انتخاب برتر محسوب می‌شود.
| ویژگی / نوع جرثقیل | جرثقیل سقفی تک پل | جرثقیل سقفی دو پل |
|---|---|---|
| ساختار کلی | دارای یک پل و یک ریل حرکت اصلی | دارای دو پل موازی و دو ریل حرکتی |
| ظرفیت باربرداری | تا حدود ۱۰ تن | بیش از ۱۰ تن (تا ۵۰ تن یا بیشتر) |
| هزینه نصب و ساخت | اقتصادی‌تر و کم‌هزینه‌تر | هزینه بیشتر به‌دلیل ساختار قوی‌تر |
| نیاز به ارتفاع سقف | مناسب برای فضاهای کم‌ارتفاع | نیاز به ارتفاع بیشتر |
| کاربردها | انبارها، خطوط تولید سبک، صنایع کوچک | صنایع فولاد، پتروشیمی، اسکله، خودروسازی |
| قابلیت لیفت بار | لیفت با ارتفاع محدود | لیفت با ارتفاع بیشتر، مناسب قطعات سنگین |
| ایمنی و پایداری | مناسب برای بارهای سبک تا متوسط | ایمنی و پایداری بالا برای بارهای سنگین |
| امکان نصب تجهیزات جانبی | محدودتر | امکان نصب راحت‌تر تجهیزات اضافی |
جرثقیل‌های سقفی تک‌پل و دوپل، از تجهیزات حیاتی در صنایع مختلف به شمار می‌روند که نقش مهمی در جابه‌جایی ایمن و سریع بارها ایفا می‌کنند. مدل‌های تک‌پل بیشتر در کارگاه‌ها و واحدهای تولیدی کوچک کاربرد دارند، در حالی که نوع دوپل برای ظرفیت‌های بالاتر و صنایع بزرگی همچون نفت، گاز، فولاد و پتروشیمی انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شوند. در صورت نیاز به مشاوره تخصصی برای انتخاب مناسب‌ترین مدل متناسب با نیازتان، می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید یا از وب‌سایت پارس درایو بازدید نمایید. ما همراه مطمئن شما در مسیر انتخاب و خرید تجهیزات صنعتی هستیم.
سوالات متداول
حداکثر دهانه قابل پوشش برای جرثقیل سقفی تک‌پل چقدر است؟
معمولاً جرثقیل‌های تک‌پل تا دهانه حدود ۲۰ متر طراحی می‌شوند، اما برای دهانه‌های بزرگ‌تر معمولاً مدل‌های دوپل انتخاب بهتری هستند.
آیا امکان نصب جرثقیل سقفی در ساختمان‌های موجود وجود دارد؟
بله، با انجام تقویت سازه و محاسبات دقیق مهندسی می‌توان جرثقیل سقفی را حتی در سوله‌ها یا سالن‌هایی که از قبل ساخته شده‌اند، نصب کرد.
مصرف برق جرثقیل تک‌پل بیشتر است یا دوپل؟
جرثقیل‌های دوپل به دلیل توان بالاتر و ساختار سنگین‌تر، معمولاً مصرف برق بیشتری نسبت به جرثقیل‌های تک‌پل دارند.
کدام نوع جرثقیل برای استفاده در محیط‌های با رطوبت یا گرد و غبار زیاد مناسب‌تر است؟
جرثقیل‌های دوپل به دلیل ساختار مقاوم‌تر و امکان نصب تجهیزات محافظتی بیشتر، گزینه مناسب‌تری برای محیط‌های سخت صنعتی هستند.
برای نصب جرثقیل سقفی به چه زیرساخت‌هایی نیاز است؟
ساختمان باید دارای ستون‌های مقاوم، ریل مخصوص و برق صنعتی متناسب با ظرفیت جرثقیل باشد.