چرخ دنده ها را می توانیم یکی از ضرور ترین عناصر زندگی دانست، جرا که با رشد روز افزون از تجهیزات الکتریکی استفاده از چرخ دنده ها نیز رو به افزایش می باشد و باید به این موضوع اشاره نمود که بسیاری از تجهیزاتی که صبح و شب با آن ها در ارتباط می باشیم بدون چرخ دنده ها، به هیچ دردی نمی خورند. امروز سعی بر آن کرده ایم که در ارتباط با چرخ دنده گیربکس برای شما اطلاعاتی هرچند کوتاه را فراهم آوریم. در تعریفی کوتاه چرخ دنده ها را می توانیم یک جز از اندام مکانیکی دانست که تنها با وجود ۲ چرخ دنده می توانیم انتقال نیرو و یا توانایی را انتقال داد.
چرخ دنده ها در قرار گیری شافت هایی که دارند دارای تفاوت بوده و به سه دسته تقسیم می شوند:
اصطلاحاتی وجود دارد که در چرخ دنده ها بسیار استفاده می شود که برای آشنایی با چرخ دنده ها لازم است که آن ها را بدانید
مدول: مدول به معنای قطره دایره به تعداد دندانه ها می باشد. طول آن دیمانسیون می باشد و واحد کمیت آن به طور معمول میلی متر می باشد. به صورت کوتاه چرخ دنده ها برای آن که با هم جفت شوند باید (هم مدول) شوند.
دایره گام: دایره گام را می توانیم دایره ایی فرضی بدانیم که تمامی محاسبات بر اساس آن انجام می گیرد. دایره گام دو چرخ دنده درگیر برهم مماس می باشند.
گام محیطی: گام محیطی را می توانیم طول کمانی از دایره گام دانست که در میان دو نقطه شبیه از دو دندان مجاور قرار می گیرد.
ارتفاع سردنده: اندازه میان بالای دندانه تا دایره گام.
ارتفاع ته دنده: اندازه میان ته دندانه تا دایره گام
لقی محیط: مقداری را که فضای خالی بین دو دندانه از یک چرخ دنده از ضخامت دندانه های چرخ دنده دیگر با آن که در دنباله دایره گام بیشتر است.
این اطلاعات برای افراده که قصد مطالعه و شناخت چرخ دنده گیربکس را دارا می باشند لازم است.
چرخ دنده های رایج
چرخ دنده ها دارای انواع مختلفی می باشند که هر کدام به نوع خود دارای استفاده بسیار می باشند در ادامه مقاله با معرفی این چرخ دنده ها همراه باشید.
چرخ دنده ساده یا spur
چرخ دنده ساده را یا spur را می توانیم از از چرخ دنده هایی بدانیم که دارای شافت موازی می باشند. در این چرخ دنده دندانه ها در گردا گرد یک استوانه که مرکزیت آن شافت است قرار می گیرند. همچنین باید در نظر داشت که دارای محوری موازی می باشند. این چرخ دند ها را می توانیم از ساده ترین و پرکاربردترین ها بدانیم که در گیربکس صنعتی دارای استفاده فراوان می باشد.
چرخ دنده هلیکال مارپیچ یا helical
این نوع چرخ دنده ها دارای شافتی موازی می باشند مانند چرخ دنده ساده دندانه ها در گرداگرد یک استوانه که مرکزیت آن محور شافت است قرار می گیرند، اما در نظر داشته باشید که دندانه ها با محور زاویه می سازند. دارای صدای کمی می باشد و همچنین توانا فرستادن نیروی بالای را دارا می باشند. از این چرخ دنده ها در گیربکس های شافت مستقیم استفاده می شود. گیربکس هلیکال از این چرخ دنده ها بهره برده است.
چرخ دنده شانه ای یا Rack
این مدل چرخ دنده دارای دندانه هایی یکسان و همچنین در فواصلی یکسان می باشند و در امتداد یک خط تشکیل می شوند. در نظر داشته باشید که امکان تبدیل حرکت خطی به دورانی یا برعکس را دارا می باشند. به صورتی دیگر می توانیم آن را یک چرخ دنده ساده با قطر نامتناهی دانست.
چرخ دنده مخروطی یا Bevel
به راحتی می توان این موضوع را تشخیص داد که دندانه ها در گرداگر یک مخروط در حال چرخش می باشند. شافت آن را می توانیم از نوع متعامد دانست. این نوع چرخ دنده دارای چندین نوع شافت می باشد همچنین دارای چندین نوع دندانه صاف، مارپیچ، کج و …. می باشد. در تولید می توان گفت که نوع مارپیچ از نوع صاف سخت تر می باشد اما باید بدانید که نوع مارپیچ دارای قدرت بیشتری می باشد. از این نوع چرخ دنده در خودرو سازی بسیار استفاده می شود. امکان دارد برای شما سوال پیش بیاید مبنی بر آن که الکتروگیربکس چیست؟ که با مراجعه به لینک می توانید به جواب خود برسید.
چرخ دنده حلزونی یا worm
این نوع چرخ دنده از دو بخش حلزونی و یک چرخ حلزونی درست شده است. جهت آن که دو سطح حلزونی و چرخ حلزون باید روی همدیگر کشیده شوند، اصطلاک را باید به صورت چشم گیری کاهش یابد به همین منظور حلزونی را از فولاد تولید می نمایند و چرخ حلزون را یک جنس نرم که آن را می توانیم برنچ بدانیم. این نوع چرخ دنده دارای حاصل ضعیفی می باشد اما در نظر داشته باشید که دارای ویژگی بی صدایی و یکنواخت بودن آن اشاره نماییم. از این نوع چرخ دنده ها بسیار در کانوایر ها و بالابر ها به کار می رود. گیربکس حلزونی بسیار کاربرد دارد.
چرخ دنده سیاره ای یا خورشیدی
این چرخ دنده دارای سه بخش می باشد که می توانیم از دنده خورشیدی، دنده سیاره ای و حلقه ای یاد کنیم. هر کدام از این سه بخش می توانند ورودی یا خروجی نیز باشند و همچنین می توانند ثابت نگه داشته شوند. در نظر داشته باشید در این چرخ دنده ها با قفل شدن دو بخش با هم تمامی قسمت ها قفل و متوقف خواهند شد و نسبت دنده ۱:۱ خواهد شد. از این چرخ دند در گیربکس صنعتی بسیار استفاده می شود. همان طور که از نام آن پیدا می باشد درگیربکس خورشیدینیز مورد استفاده قرار می گیرد.
شما می توانید انواع گیربکس های صنعتی را از ما خریداری نمایید. پارس درایو وارد کننده انواع سیلندر ماردون و اینورتر صنعتیمی تواند به شما عزیزان کمک بسیار در تهیه ملزومات خود نماید.
۴ thoughts on “چرخ دنده ها و گیربکس + بررسی انواع رایج”
رامین دولت says:
سلام. برای جلوگیری از شکستن دندونه های گیربکس چیکار باید کرد؟
manager.b says:
سلام دوست عزیز
برای جلوگیری از رخدادن این نوع شکستها و جلوگیری از تغییر شکل دندانهها بهتر است میزان بار اعمال شده روی آن را کاهش داده و یا سختی دندانهها را افزایش دهید.
حسن خسروشاهی says:
سلام وقتتون بخیر
دلیل اینکه چرخ دنده ساده، پرکاربردترین چرخ دنده گیربکس هستش چیه؟
manager.b says:
سلام دوست عزیز، سوال خوبی بود
دلیلش اینه که
۱- نسبت سرعت ثابتی رو ارائه میده
۲- بسیار قابل اعتماد هستش
۳- ساختشون ساده و آسان هستش.
۴ thoughts on “چرخ دنده ها و گیربکس + بررسی انواع رایج”
سلام. برای جلوگیری از شکستن دندونه های گیربکس چیکار باید کرد؟
سلام دوست عزیز
برای جلوگیری از رخدادن این نوع شکستها و جلوگیری از تغییر شکل دندانهها بهتر است میزان بار اعمال شده روی آن را کاهش داده و یا سختی دندانهها را افزایش دهید.
سلام وقتتون بخیر
دلیل اینکه چرخ دنده ساده، پرکاربردترین چرخ دنده گیربکس هستش چیه؟
سلام دوست عزیز، سوال خوبی بود
دلیلش اینه که
۱- نسبت سرعت ثابتی رو ارائه میده
۲- بسیار قابل اعتماد هستش
۳- ساختشون ساده و آسان هستش.